Në mbrëmjen e 9 dhjetorit 2005, 17 ditë pasi Gerhard Schröder la detyrën si kancelar i Gjermanisë, ai mori një telefonatë në celularin e tij. Ishte miku i tij Presidenti Vladimir V. Putin i Rusisë.
Zoti Putin po i bënte presion zotit Schröder që të pranonte një ofertë për të udhëhequr komitetin e aksionarëve të Nord Stream, kompania e kontrolluar nga Rusia e ngarkuar me ndërtimin e gazsjellësit të parë nënujor që lidh drejtpërdrejt Rusinë dhe Gjermaninë.
“Ke frikë të punosh për ne?”, bëri shaka Zoti Putin. Z. Schröder mund të ketë qenë fare mirë, duke pasur parasysh pamjen e parregullsive të mundshme – tubacioni që ai tani po i kërkohej të drejtonte ishte rënë dakord në javët e fundit të detyrës së tij si kancelar, me mbështetjen e tij të fortë.
Ai e mori punën gjithsesi.
Shtatëmbëdhjetë vjet më vonë, ish-kancelari, i cili rrëfeu vetë ngjarjet në një intervistë të rralla, mbetet sfidues si kurrë më parë.
“Unë nuk bëj mea culpa,” tha zoti Schröder, i ulur në zyrën e tij plot dritë dhe art, në qendër të qytetit të tij të lindjes, Hanoverit, në Gjermaninë veriperëndimore. “Nuk është puna ime.”
Me zotin Putin që po bën tani një luftë brutale në Ukrainë, e gjithë Gjermania po rishikon lidhjet me Rusinë që – pavarësisht paralajmërimeve prej vitesh nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e Evropës Lindore – e kanë lënë Gjermaninë të varur thellë nga gazi rus, duke i dhënë zotit Putin forcë shtrënguese të levave mbi Evropë.
Kjo varësi u rrit nga besimi gjerman – i përqafuar nga një varg i gjatë kancelarësh, liderësh të industrisë, gazetarëve dhe publikut – se një Rusi e lidhur në tregti do të kishte shumë për të rrezikuar në konflikt me Evropën, duke e bërë Gjermaninë më të sigurt dhe duke përfituar gjithashtu ekonomisë. Schröder nuk ishte aspak i vetëm në atë bindje. Por sot ai është bërë fytyra më e spikatur e asaj epoke të gjatë të llogaritjeve të gabuara, jo vetëm sepse nuk shpreh keqardhje, por edhe sepse ka përfituar shumë prej saj, duke fituar miliona duke promovuar interesat energjetike ruse.
Lidhjet e tij të ngushta me zotin Putin e kanë bërë atë një pabesë në vendin e tij, ku shumë tani e kritikojnë atë për përdorimin e pushtetit dhe lidhjeve të tij gjatë dy dekadave të fundit për t’u pasuruar në kurriz të Gjermanisë.
“Ai përfitoi nga reputacioni dhe ndikimi i zyrës së kancelares dhe u ofrua si agjent i interesave ruse për t’u pasuruar”, tha Norbert Röttgen, një ligjvënës konservator, ish-ministër dhe një politikan agresiv prej shumë kohësh kundër Rusisë.
Në intervista, z. Schröder, tani 78 vjeç, fliste duke bërë shaka, por në thelb duke argumentuar se, mirë, nëse ai u pasurua, atëherë edhe vendi i tij. Kur bëhej fjalë për gazin rus, të gjithë ishin në bord, vuri në dukje ai, duke u tallur me kundërshtarët e tij për sasitë e bollshme të verës së bardhë.
“Ata të gjithë shkuan me të për 30 vitet e fundit,” tha ai. “Por befas të gjithë e dinë më mirë.” Schröder u tall me nocionin që tani të distancohet personalisht nga zoti Putin, 69 vjeç, të cilin ai e konsideron mik dhe e sheh rregullisht, së fundmi muajin e kaluar në një përpjekje joformale për të ndihmuar në përfundimin e luftës në Ukrainë. Schröder refuzon të japë dorëheqjen nga pozicionet e tij në bordin e kompanive ruse të energjisë, pavarësisht thirrjeve për ta bërë këtë nga i gjithë spektri politik, jo më pak nga kancelari Olaf Scholz, një koleg socialdemokrat, i cili ka punuar ngushtë me z. Schröder kur ai ishte kancelar.
Distancimi tani, tha zoti Schröder, do t’i humbte atij besimin e të vetmit që mund t’i japë fund luftës: zotit Putin. Megjithatë, pas gjithë viteve të marrëdhënieve të tij të ngushta me zotin Putin, ai u largua pa asnjë rezultat gjatë një tentative të shkurtër duke u përpjekur të ndërmjetësonte në konfliktin e Ukrainës.
Është e vështirë deri më tani – me zotin Putin që ka kaluar më shumë se dy muaj nga lufta në Ukrainë – të shmanget përshtypja se z. Schröder është i dobishëm për liderin rus si një putër maceje për të çuar përpara interesin e tij për të lidhur Gjermaninë me gazin e lirë rus.
Mbështetja e Gjermanisë nga gazi rus u rrit në 55 për qind përpara se të fillonte sulmi rus ndaj Ukrainës në shkurt, nga 39 për qind në 2011, duke arritur në 200 milionë euro, ose rreth 220 milionë dollarë, pagesa energjie çdo ditë për Rusinë.
Kjo ka ndihmuar që zoti Putin të bëhet ndoshta një nga njerëzit më të pasur në botë, ka nxitur ekonominë e tij të dobët dhe e ka mundësuar dhe inkurajuar atë të ndjekë agresionin e tij në Ukrainë.
Edhe kur zoti Putin po grumbullonte trupa në kufirin me Ukrainën vjeshtën e kaluar, z. Schröder vizitoi liderin rus në Soçi, një nga vendstrehimet e preferuara të zotit Putin, përballë bregut të Detit të Zi që forcat ruse tani po përpiqen ta heqin nga Ukraina.
Një fotografi me celular që më tregoi z. Schröder nga ajo vizitë tregon dy burrat duke buzëqeshur me njëri-tjetrin, zotin Putin me veshje të kuqe hokej dhe zotin Schröder me një këmishë blu të hapur dhe xhaketë sportive. I pyetur se për çfarë biseduan, ai më tha: “Futbolli”. Schröder u distancua nga lufta, por jo nga zoti Putin. E pyeta për mizoritë e deritanishme famëkeqe në Bucha, një periferi e Kievit. “Kjo duhet të hetohet,” tha z. Schröder, por shtoi se ai nuk mendonte se ato urdhra do të kishin ardhur nga zoti Putin, por nga një autoritet më i ulët.
“Mendoj se kjo luftë ishte një gabim dhe këtë e kam thënë gjithmonë,” tha zoti Schröder. “Ajo që duhet të bëjmë tani është të krijojmë paqe sa më shpejt të jetë e mundur.”
“Unë i kam shërbyer gjithmonë interesave gjermane”, shtoi ai. “Unë bëj atë që mund të bëj. Të paktën njëra palë më beson mua.”
Kjo palë nuk është pala gjermane.
Që nga fillimi i sulmit të Rusisë ndaj Ukrainës, i gjithë stafi i zyrës parlamentare të zotit Schroder dha dorëheqjen në shenjë proteste, duke përfshirë shefin e tij të shtabit dhe shkrimtarin e fjalimeve prej 20 vitesh, i cili kishte qenë me të që nga ditët e tij si kancelar.
Ai hoqi dorë nga shtetësia e tij e nderit në Hanover përpara se qyteti i tij të mund t’ia hiqte atë – diçka që ia bëri për herë të fundit, pas vdekjes, Adolf Hitlerit. Kur edhe klubi i futbollit Borussia Dortmund, të cilin z. Schröder e ka mbështetur që në moshën 6-vjeçare, kërkoi një deklaratë të fortë për zotin Putin prej tij, z. Schröder anuloi anëtarësimin e tij.
Thirrjet për përjashtimin e tij po bëhen gjithnjë e më të zhurmshme edhe në mesin e socialdemokratëve.
Por z. Schröder nuk është i trembur. Ai mbetet kryetar i komitetit të aksionarëve të Nord Stream, thuhet se fiton rreth 270,000 dollarë në vit dhe shërbeu si kreu i bordit mbikëqyrës të Nord Stream 2, i cili ndërtoi një tubacion të dytë që lidh Rusinë me Gjermaninë nën Detin Baltik, derisa u mbyll.
Tre javë përpara se Rusia të niste sulmin e saj ndaj Ukrainës, Gazprom – ministria sovjetike e energjisë u shndërrua në kompaninë ruse të gazit të kontrolluar nga shteti, e cila zotëron 51 për qind të Nord Stream dhe të gjithë Nord Stream 2 – njoftoi se edhe zoti Schröder do të bashkohej me bordin e saj. (Z. Schröder nuk do të thoshte nëse do ta pranonte nominimin.)
Që nga viti 2017, ai ka kryesuar gjithashtu bordin e kompanisë ruse të naftës Rosneft, duke fituar 600,000 dollarë të tjerë në vit, sipas të dhënave publike, përveç rrogës mujore prej 9,000 dollarësh nga qeveria si ish-kancelar.
Ngatërrimi i zotit Schröder me presidentin rus dhe kompanitë energjetike të kontrolluara nga Kremlini errësojnë gjithçka që ai arriti në shtatë vjet si kancelar, nga 1998 deri në 2005, një periudhë kyçe e udhëheqjes kur ai u lavdërua për refuzimin për t’u bashkuar me Shtetet e Bashkuara në luftën në Irak; duke u dhënë emigrantëve një rrugë të rregullt drejt shtetësisë; dhe vendosja e rregullimeve të gjera të tregut të punës që do të hapnin rrugën për një dekadë rritjeje nën pasardhësin e tij, Angela Merkel.
Kjo trashëgimi është njollosur përgjithmonë.
“Schröder është maja e ajsbergut,” tha ëolfgang Ischinger, një ish-ambasador në Shtetet e Bashkuara dhe diplomat veteran. “Por ka një ajsberg të tërë poshtë tij.”
Katrin Bennhold- Marrë me shkurtime nga NYT
Përktheu: Balkanweb
Burimi informacionit @BalkanWeb: Lexo me shume ne : www.botasot.al
