11:40 06/08/2023
Prova klinike e realizuar në SHBA synon të rilidhë trurin me trupin dhe palcën kurrizore
Më 18 Korrik 2020, Keith Thomas u zhyt në një pishinë por ajo rezultoi fatale për të. Qafa e tij u thye dhe ai u paralizua. Por Keith nuk i humbi shpresat. Thomas mësoi për një provë klinike, e cila implanton mikroçipe në trurin e tij dhe zhvillon algoritme të inteligjencës artificiale (AI) për të rilidhur trurin e tij me trupin dhe palcën kurrizore.
Bypassi i dyfishtë nervor formoi një urë elektronike që lejoi që informacioni të rrjedhë edhe një herë midis trupit dhe trurit të paralizuar të Thomas për të rivendosur lëvizjen dhe ndjesitë në dorën e tij.
“Unë jetoja në Manhattan, punoja në një kompani financiare, bëja menaxhim e pasurisë. Ishte 18 Korrik, shkova te miqtë e mi jashtë në Montauk. Morëm një shtëpi me qira dhe mora një vendim të keq dhe u futa në fund të cekët të pishinës dhe theva qafën. Përfundova në spital për tetë muaj, gjë që ishte shumë e vështirë.”
Operacioni zgjati 15-orë dhe u krye në 9 Mars të këtij viti në Spitalin Universitar North Shore. Chad Bouton, profesor në Institutin e Mjekësisë Bioelektronike në Institutin Feinstein, zëvendëspresident i inxhinierisë së avancuar në Northëell Health, dhe që udhëheq provën klinike, tha se ekipi i tij kaloi vite duke u përpjekur për të zhvilluar këtë inovacion.
“Dëmtimi që ka pësuar Keith i ka shkaktuar atij aftësinë për të lëvizur duar dhe krahët, paaftësi për të ecur. Ne mendojmë se është e mundur të aplikojmë këtë lloj teknologjie dhe këtë qasje të re në pjesët e poshtme të trupit, gjymtyrët e poshtme, këmbët. Të ndihmuar nga inteligjenca artificiale, ne mund të rilindim disa neurone në palcën kurrizore që janë të dëmtuara. Kështu që unë mendoj se e gjithë kjo paraqet shumë, shumë sfida dhe është shumë, shumë e vështirë për sa i përket jetës së përditshme. Kështu që qëllimi ynë në këtë studim klinik ishte të rilidhënim trurin me trupin dhe me palcën kurrizore, për të promovuar atë që ne e quajmë plasticitet, dhe qëllimi është lëvizje dhe ndjesi e qëndrueshme.”
Në vitin 2016, shkencëtarët publikuan gjetjet e tyre sesi nëpërmjet inteligjencës artificiale, njeriu mund të ringrihet pas një aksidenti fatal. Sipas tyre prova klinike, e cila implanton mikroçipe në trurin e tij dhe zhvillon algoritme të inteligjencës artificiale (AI) për të rilidhur trurin e tij me trupin dhe palcën kurrizore është fjala e fundit e teknologjisë.
Thomas, 45 vjeç, nga Massapequa, Nju Jork, është njeriu i parë që përdor teknologjinë, sipas Institutit Feinstein.
Instituti Feinstein kaloi muaj duke hartuar trurin e Thomas duke përdorur MRI për të ndihmuar në përcaktimin e zonave përgjegjëse për lëvizjen e krahut dhe për ndjesinë e prekjes në dorën e tij.
“Kirurgjia është më e madhe se unë duke u përpjekur të fitoj pavarësinë. Unë tani lëviz vetëm krahun tim kaq shumë, kështu që ka qenë një ndryshim mjaft i madh. Dhe tani po pres të rifitoj më shumë forcë në mënyrë që të fshij lotët nga sytë, ose thjesht të kem një moment privat për veten time që nuk e kam pasur kurrë. Dua të falënderoj Çadin që më dha këtë mundësi.”
Pas operacionit dhe një periudhe rikuperimi, Thomas u lidh me një kompjuter përmes dy portave që i dilnin nga koka. Kompjuteri përdor AI për të lexuar, interpretuar dhe përkthyer mendimet e tij në veprim, e njohur si terapi e drejtuar nga mendimi dhe themeli i qasjes së anashkalimit të dyfishtë nervor.
Sipas shkencëtarëve, terapia e cila drejtohet nga inteligjenca artificiale përkthen mendimin e Thomas për të lëvizur krahun, gjymtyrët e tjera, e cila më pas dërgon sinjale elektrike nga implanti i trurit të tij në një kompjuter. Kompjuteri më pas dërgon sinjale që vendosen mbi shtyllën kurrizore dhe muskujt e dorës.
Sensorët e vegjël në majë të gishtave dhe pëllëmbës së tij dërgojnë informacione të prekjes dhe presionit në zonën ndijore të trurit të tij për të rivendosur ndjesinë. Kjo urë elektronike me dy krahë formon anashkalimin e dyfishtë nervor që synon të rivendosë lëvizjen dhe ndjenjën e prekjes.
“Kjo lloj ure ose urë elektronike do të ndihmojë në rikualifikimin e palcës kurrizore dhe forcimin e lidhjeve brenda palcës. Dhe kjo tashmë po tregon rezultate dhe ka aplikime jo vetëm në dëmtimin e shtyllës kurrizore.”
Kur Thomas mbajti dorën e motrës së tij dhe ndjeu prekjen e saj për herë të parë në tre vjet, ai u qau nga emocionet.
“E vura veten në vendin e tij. Dhe kështu jetojmë në shtëpi, duke e vënë veten në vendin e tij, sepse mund të ishte një aksident automobilistik. Mund të jetë çdonjëri prej nesh. Unë dua që vëllai im të trajtohet mire që ai të lëvizë përsëri.”
Instituti Feinstein tha se Thomas tashmë ka filluar të shohë një rikuperim. Forca e krahut të tij është më shumë se dyfishuar që nga studimi dhe ai ka filluar të përjetojë ndjesi të reja.
Shpresa e shkencëtarëve është që truri, trupi dhe palca kurrizore të rimësojnë se si të komunikojnë, ngjashëm me mënyrën se si një veshkë mund të rigjenerohet për të kapërcyer traumën ose sëmundjen. Instituti për Kërkime Mjekësore Feinstein është një lider global në mjekësinë bioelektronike, duke kombinuar mjekësinë molekulare, neuroshkencën dhe inxhinierinë biomjekësore për të zhvilluar terapi të reja të bazuara në pajisje për trajtimin e sëmundjeve dhe lëndimeve.
Aplikimet e kësaj teknologjie janë të mëdha. Ndërsa studiuesit vazhdojnë ta përmirësojnë atë, implantet nervore mund të ofrojnë lëvizshmëri dhe pavarësi që do të ndryshojë jetën për shumë individë të paralizuar. Punë e ngjashme po bëhet nga Neuralink i Elon Musk, duke demonstruar potencialin e AI për të përmirësuar dobinë e këtyre implanteve.
AI po transformon fushën e mjekësisë, nga implantet diagnostike në analizën e të dhënave. Ky zbulim në rivendosjen e funksionit të gjymtyrëve është vetëm një shembull tjetër se si AI dhe neurotech po avancojnë të kuptuarit dhe aftësitë tona. Mundësitë janë të pafundme, nga luftimi i sëmundjeve deri te zgjatja e jetëgjatësisë.
Ndërsa këto teknologji vazhdojnë të zhvillohen, është e rëndësishme të merren parasysh implikimet etike që ato ngrenë. Ndërsa përfitimet janë befasuese, shkencëtarët duhet të lundrojnë me përgjegjësi kufijtë e këtyre procedurave invazive.
Klan News
